Yıldız, içeriğinde ağırlıklı olarak helyum ve hidrojen bulunduran, uzayda ışık saçan, gökyüzünde bir nokta olarak gözüken plazma küresi olarak adlandırabiliriz. Bir araya toplanan yıldızlar topluluğuna galaksi denir. Dünya’dan çıplak gözle görebileceğimiz yıldız sayısı yaklaşık 6 bindir. Ancak evren sonsunuz olduğundan Dünya’daki kum tanelerinin tamamından daha fazla sayıda yıldız evrene bulunmaktadır. Dünya’ya en yakın yıldız Güneş’tir. Dünya’daki enerjinin çoğunun kaynağı da Güneş’tir. Yıldızlar neden gündüz görünmez? Yıldızlar Dünya’ya çok uzaktırlar. Ayrıca yıldızlar geceleri diğer bir yıldız olan Güneş ışığı altında kalmadıkları zaman bulutsuz ve açık bir gecede Dünya’dan çıplak gözle görünürler. Yıldızların parlamasının nedeni çekirdeklerinde oluşan çekirdek kaynaşması yani füzyon işlemi sebebiyle tepkimeyle açığa çıkan nükleer enerji, yıldızın içinden geçer ve dış uzaya radyasyon (ışınım) ile yayılması ile parlama oluşur.
Yıldızlar çok uzakta olduğundan ışığı gözlerimize ulaşmak için gezegenimizin atmosferinden geçmek zorundadır ve o atmosfer geçişi sırasında ışığın titreşmesine neden olan olaylar gerçekleşir. Aslında yıldızlar hep ışık yayar. Dünya’dan gördüğümüz gibi yanıp sönmezler. Bir astronot uzaya çıktığında yıldızı hep aynı parlaklıkta görür. Yıldızların açısal büyüklükleri çok uzak oldukları için “noktasal“dır. Bize gelen ışık süzmeleri atmosferimizden çok ince bir ışın demeti olarak geçer. Bu ışın demeti, atmosferimizdeki çalkantılar. Yıldızlar çok uzakta olduğundan ışığı gözlerimize ulaşmak için gezegenimizin atmosferinden geçmek zorundadır ve o atmosfer geçişi sırasında ışığın titreşmesine neden olan olaylar gerçekleşir. Aslında yıldızlar hep ışık yayar. Dünya’dan gördüğümüz gibi yanıp sönmezler. Bir astronot uzaya çıktığında yıldızı hep aynı parlaklıkta görür. Yıldızların açısal büyüklükleri çok uzak oldukları için “noktasal“dır. Bize gelen ışık süzmeleri atmosferimizden çok ince bir ışın demeti olarak geçer. Bu ışın demeti, atmosferimizdeki çalkanlılar nedeniyle çok kolay deforme olur ve ortaya bu titreşiyormuş gibi bir görüntü ortaya çıkar. Astronomlar bir yıldızın görüntüsü, parlaklığını ve uzaydaki hareketini gözlemleyerek o yıldızın kütlesi, yaşı, kimyasal bileşimi gibi pek çok özelliğini anlayabilir. Çok sıcak bir yaz gününde düz asfalt bir yol üzerinden, ya da sahilde kızgın kumlardan yükselen sıcak havanın uzaktaki cisimlerin görüntülerini bulandırdığını, sanki hareket ediyormuş gibi titreştirdiğini biliriz. İşte yıldız ışınlarının başına gelen de bunun neredeyse aynısı bir durumdur. Yer değiştiren sıcak ve soğuk hava katmanları bu göz kırpma efektine neden olur. nedeniyle çok kolay deforme olur ve ortaya bu titreşiyormuş gibi bir görüntü ortaya çıkar. Astronomlar bir yıldızın görüntüsü, parlaklığını ve uzaydaki hareketini gözlemleyerek o yıldızın kütlesi, yaşı, kimyasal bileşimi gibi pek çok özelliğini anlayabilir. Çok sıcak bir yaz gününde düz asfalt bir yol üzerinden, ya da sahilde kızgın kumlardan yükselen sıcak havanın uzaktaki cisimlerin görüntülerini bulandırdığını, sanki hareket ediyormuş gibi titreştirdiğini biliriz. İşte yıldız ışınlarının başına gelen de bunun neredeyse aynısı bir durumdur. Yer değiştiren sıcak ve soğuk hava katmanları bu göz kırpma efektine neden olur.
Yıldızlardan gelen ışınlar, Dünya’nın atmosferine girdiğinde hareket ederken farklı sıcaklıktaki ve farklı yoğunluktaki bölgelerden geçerken farklı oranlarda yön değiştirir. Yıldızdan gelen ışınların büyük oranda saçıldığı durumda yıldız kaybolmuş gibi görünür, saçılma oranı düşükse daha parlak görünür. Bu da yıldızların gökyüzünde bize yanıp sönüyormuş gibi algılanmasına sebep olur. Ancak bu durum evrendeki en büyük ve bize en yakın olan Güneş için geçerli değildir. Çünkü diğer yıldızlar, bu gökcismi ile kıyaslandığında bize çok uzak ve Güneş’ e göre küçüktürler. Güneş hariç yıldızlara baktığımızda büyüklüğünü ölçemediğimiz birer nokta gibidirler. Gezegenler ise yıldızlara kıyasla daha küçüktürler ancak Dünya’ya çok daha yakındırlar. Bu nedenle yıldızlara göre daha formu belli bir daire olarak görünürler. Bu gökcisimlerinden gelen farklı yöndeki ışın demetleri atmosferde farklı oranlarda yön değiştirerek hepsi birlikte algılandıklarında birbirlerini dengeler. Dolayısıyla gezegenler gökyüzünde sürekli olarak parlak görünür.
Yorum Ekle